گردشگری افراد دارای معلولیت
افراد دارای معلولیت درحالی‌که در جامعه صرفاً به دنبال رسیدن به حقوق ابتدایی و انسانی خود هستند در محافل گردشگری و اهالی سفر کمتر دیده و شنیده می‌شوند. سفر و مسافرت برای افرادی که در خیابان‌ها و پیاده‌روهای شهر هم نمی‌توانند به‌راحتی تردد کنند چالش بزرگی به‌حساب می‌آید. شعارها و پیام‌های جهانی در دنیای گردشگری هم نتوانست فضا را برای گردشگری این قشر از جامعه در ایران هموار کند. حدوداً ده سال از اولین باری که از محدوده امن خانه خارج و راهی کشور هند شدم می‌گذرد. با ویلچری دستی و با دست‌هایی که به دلیل بیماری دیستروفی عضلانی داشتند قدرتشان را از دست می‌دادند پا به دنیای ناشناخته‌ای گذاشتم که هیچ شناختی از آن نداشتم. این سفر به‌عنوان اولین تجربه من در حوزه سفر و مسافرت بود و باعث شد به آرزوها و چیزهایی که می‌خواستم بیشتر فکر کنم و شرایط را برای رسیدن به آن‌ها فراهم کنم. پا به دنیای هیجان و ماجراجویی گذاشتم. تمرکز بر روی هدف باعث می‌شد تا تحمل رنج سفر باوجود تمام موانع عجیب‌وغریبش برایم سخت نباشد. بعد از مدتی راه‌های دور زدن محدودیت‌هایم را کشف کردم اما همچنان موانع سفر بر سرجای خود استوار و پابرجا بودند. با انعکاس تصاویر در شبکه‌های اجتماعی افرادی بیشتری تمایل نشان دادند که در آسمان و دریا تجربیات مشابه من داشته باشند. دورهم جمع شدیم و گروهی با نام ماجراجویان معلول ایرانی را تشکیل دادیم تا باهم و در کنار هم تجربیات بی‌نظیری داشته باشیم. من توانستم از اوج آسمان تا اعماق دریا ماجراجویی و سفر کنم و انواع تجربیات مانند سقوط از هواپیما و هلیکوپتر، پرواز با انواع وسایل پرنده، رفتینگ، کایاک سواری، طبیعت‌گردی، عبور از کویرهای بزرگ ایران و غواصی و غارنوردی را تجربه کنم و بعضی از آن‌ها را به‌صورت گروهی برای افراد دارای معلولیت برگزار کنم اما ما همچنان نمی‌توانیم از بسیاری از خدماتی که در حوزه سفر و گردشگری وجود دارد و افراد غیر معلول به‌راحتی از آن‌ها استفاده می‌کنند را در اختیار داشته باشیم و چالش‌های سفر ما چند برابر سایر افراد است اما این موضوع نتوانسته است مانع ما باشد. به نظر می‌رسد در حوزه سفر کارهای زیادی هنوز انجام‌نشده است و ما دچار خلأهای بسیاری درزمینهٔ بیمه و مناسب‌سازی مقاصد گردشگری هستیم. پس از سال‌ها فعالیت درزمینهٔ گردشگری و سفر و تعریف برنامه‌های مختلف و پرهیجان برای افراد دارای معلولیت همچنان شرایط را بدون تغییر می‌بینم. هتل‌هایی که در ستاره‌های خود غرق‌شده‌اند کمترین توجه را به این حوزه دارند، مراکز بومگردی که می‌تواند کمک بسیاری به گردشگری ارزان افراد دارای معلولیت کند هم بدون توجه به مناسب‌سازی‌های لازم مجوز فعالیت می‌گیرند. باوجود تجربیاتی که در حوزه سفر و ماجراجویی و انجام فعالیت‌های اکستریم باوجود معلولیت خیلی شدید تاکنون داشته‌ام این موضوع اثبات‌شده است که افراد دارای معلولیت هم می‌توانند در این کارها حضورداشته باشند و مانند سایر افراد از انجام آن‌ها لذت ببرند. به نظر می‌رسد وقت آن رسیده است که خدمات دهندگان در حوزه سفر و گردشگری اقدامات زیرساختی و مؤثری در این حوزه انجام دهند. افراد داری معلولیت باید بتوانند مانند سایر افراد غیر معلول در جامعه سفر کنند و از مزیت‌های سفر کردن بهره‌مند شوند. مراکز گردشگری و خدمات دهندگان در این حوزه با رعایت مناسب‌سازی‌هایی که در بسیاری از موارد بسیار کم‌هزینه و ساده هستند می‌توانند وارد بازی برد-برد شوند و جامعه هدف خود را که جانبازان و معلولین هستند را هم تحت پوشش قرار دهند و با افزایش مخاطبین خود از مزیت های اقتصادی آن هم بهرمند شوند.
سعید ضروری
سرمقاله مجله سفر- مهر 1397
